Tuja, a szczególnie tuja Szmaragd, często jest krytykowana i nazywana „trującą rośliną”. Wszystko za sprawą wysokiej zawartości tujonu, którego stężenie w jej olejkach eterycznych dochodzi do 65%. Jest to rzeczywiście wysoka zawartość tujonu, jednak istnieją rośliny od dawna wykorzystywane w medycynie ludowej i obecnie stosowane w ziołolecznictwie, które również posiadają wysoką zawartość tego związku.
Szałwia lekarska (Salvia officinalis L.)
W swoim składzie zawiera szereg różnych olejków eterycznych, jednak najwięcej bo aż 43% zawiera tujonu, a dokładniej α-tujonu. [1]
Właściwości szałwii znane są wszystkim. Najczęściej wykorzystywana jest ze względu na działanie przeciwzapalne i antyseptyczne. W wielu krajach stosowana jest również w leczeniu wrzodów, dny moczanowej, reumatyzmu czy biegunki. Posiada właściwości przeciwnowotworowe, przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe a nawet antymutagenne [2, 3]. Wywary z liści szałwii najczęściej używane są zewnętrznie do dezynfekcji ale równie często sporządzane są napary do picia.
Pomimo wysokiej zawartości tujonu, brak jest doniesień o zatruciach czy problemach zdrowotnych wywołanych stosowaniem szałwii.
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.)
Kwiaty i liście wrotyczu zawierają nawet 79 % β-tujonu [4]. Używany był w leczeniu dolegliwości żołądkowych, przy pasożytniczych chorobach jelit oraz jako lek przeciwgorączkowy. Aktualne badania wykazały, że posiada również działanie przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwwrzodowe, przeciwwirusowe i antybakteryjne [5].
Wrotycz, pomimo wysokiego stężenia tujonu, nie jest traktowany jako roślina trująca lecz jako roślina lecznicza. Jak podaje portal deccoria.pl: jeżeli zioło zastosuje się odpowiednio szybko, wyleczenie następuje już po 3 dniach kuracji. Ponadto reguluje przemianę materii, zwalcza robaki i bakterie, działa odkażająco, likwiduje grzyby, zwalcza pasożyty, przyśpiesza gojenie się ran, działa napotnie, zwalcza depresję, pobudza pracę serca. [7]
Internetowe poradniki zdrowotne zawierają mnóstwo Informacji na temat właściwości leczniczych wrotyczu pospolitego oraz szałwii lekarskiej, dlatego pomijam ich szerszy opis i odsyłam do wyszukiwarki.
Bylica piołun (Artemisia absinthium L.). Zawiera do 39 % α-tujonu oraz nawet 70 % β-Tujonu [6]. Wykorzystywana jest od dawna jako przyprawa oraz jako napar przy problemach trawiennych. Piołun działa odkażająco dlatego używany był do leczenia trudno gojących się ran. Jest środkiem przeciwrobacznym, zwalcza pasożyty skóry i układu pokarmowego. Wykorzystywany do produkcji wódki Absynt.
Wygląda na to, że opinie o trujących właściwościach żywotników są daleko przesadzone. Szałwia, bylica czy wrotycz są roślinami leczniczymi i podobnie jak tuja Szmaragd zawierają wysoką zawartość tujonu, jednak to tylko tuja ze względu na ten sam tujon (co w ziołach) uznawana jest (niesłusznie) jako roślina trująca.
Lit.
- https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0101-20612009000400010
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2225411017300056
- Antibacterial activity of the essential oils of Salvia officinalis L. and Salvia triloba L. cultivated in South Brazil
- https://www.researchgate.net/publication/261728717_Volatile_compounds_of_Tanacetum_vulgare_L_tansy_growing_wild_in_Central_Lithuania
- https://www.umfiasi.ro/ro/academic/programe-de-studii/doctorat/Documents/Abilitare/2019/Domeniul%20Farmacie/Conf.%20univ.%20dr.%20CORCIOV%C4%82%20Maria-Andreia/03.pdf
- Sources of variability of wormwood (Artemisia absinthium L.) essential oil
- https://deccoria.pl/artykuly/porady-ogrodnicze/wrotycz-pospolita-tanacetum-vulgare-dlaczego-wato-ja-zbierac-34-2008
